NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ يُونُسَ
حَدَّثَنَا
زُهَيْرٌ
حَدَّثَنَا
عُمَارَةَ
بْنِ غَزِيَّةَ
عَنْ يَحْيَى
بْنِ رَاشِدٍ
قَالَ
جَلَسْنَا
لِعَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
عُمَرَ فَخَرَجَ
إِلَيْنَا
فَجَلَسَ
فَقَالَ
سَمِعْتُ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَقُولُ مَنْ
حَالَتْ
شَفَاعَتُهُ
دُونَ حَدٍّ
مِنْ حُدُودِ
اللَّهِ
فَقَدْ ضَادَّ
اللَّهَ
وَمَنْ
خَاصَمَ فِي
بَاطِلٍ وَهُوَ
يَعْلَمُهُ
لَمْ يَزَلْ
فِي سَخَطِ
اللَّهِ
حَتَّى يَنْزِعَ
عَنْهُ
وَمَنْ قَالَ
فِي مُؤْمِنٍ
مَا لَيْسَ
فِيهِ
أَسْكَنَهُ
اللَّهُ
رَدْغَةَ
الْخَبَالِ
حَتَّى
يَخْرُجَ
مِمَّا قَالَ
Abdullah b. Ömer
(r.a.)'den, Rasûlullah (s.a.v.)'in şöyle buyurduğunu duyduğu rivayet
edilmiştir:
"Aracılığı Allah'ın
cezalarından bir cezanın yerine getirilmesine engel olan kimse Allah'a savaş
açmış olur. Bile bile haksız bir davayı savunan kimse bu davadan dönünceye
kadar, Allah'ın gazabına uğramaya devam eder. Bir müslüman hakkında onda
olmayan şeyleri söyleyen kimseyi de Allah, söylediği (bu) sözden dönünceye
kadar, cehennem ehlinin vücudundan akan irinle toprak karışımı olan bir
bataklıkta tutar."
İzah:
Redf: Toprak demektîr.
Habâl: Cehennem ehlinin
vücudundan akan irin ve cerahat demektir.
İki kelime birbirine
izafe edilmekle irin ve toprak karışımı bir çamur ve bataklık anlamı ortaya
çıkmaktadır ki, Bezlü'l-Mechûd yazarının açıklamasına göre hadis-i şerifte
kastedilen mana budur.
Mevzumuzu teşkil eden
bu hadis-i şerifte üç esas üzerinde durulmaktadır:
1- Allah'ın
yasaklarından birini işleyerek Allah'ın bu yasak için takdir ettiği cezaya çarptırılmayı
hak eden bir kimsenin bu cezayı almaması için yetkili mercilere müracaat eden
ve o kimseyi hak ettiği cezayı almaktan kur-îaran kimse, Allah'ın emrinin
aksine hareket etmiş olacağı için Allah'a savaş açmış olur.
2- Bir davanın asılsız
ve yalan olduğunu bile bile savunan bir kimse bu dava peşinde koştuğu ve ondan
dönmediği sürece Allah'ın gazabına maruzdur. Bile bile haksız davaları
sanunanlar için bu hadis-i şerifte çok büyük bir tehdit vardır.
3- Bir müslümanı
kendisinde bulunmayan vasıflarla kötülemek büyük bir vebaldir. Allah bu gibiler
için, cehennemde büyük bir azap hazırlamıştır. Bu gibi kimselerin cehennemdeki
yeri cehennem ehlinin vücudundan akan kan, cerahat ve irinin toprakla
karışmasından meydana gelen bir bataklıktır.
İnsanın bir müslüman
hakkında sarfettiği bu gibi asılsız sözler sebebiyle yüklenmiş olduğu bu
vebalden kurtulabilmesi için, hakkında bu kötü sözleri sarfettiği kimse ile
helâlleşmesi ve bu hareketinden vazgeçmesi gerekir. Metinde geçen
"...söylediği (bu) sözden dönünceye kadar..." sözünden kastedilen
mana da budur. Avnü'l-Ma'bûd yazarı bu konuda şöyle diyor: Bazılarına göre ise
bu sözle kastedilen mana, "Bu kimse cehennemde kendisi için hazırlanan
bataklıkta bu günahının cezasını çekecek kadar kalmadıkça oradan
kurtulamaz" demektir. el-Eşref bu görüştedir.
Kadı lyâz'a göre,
burada bu sözle, "Bu kimsenin, aleyhinde konuştuğu kimseden dünyada af
dileyip onunla helalleşmedikçe yaptığı bu işin vebalinden
kurtulamayacağı" ifade edilmek İstenmektedir.
İnsan, mahkemede
derdini anlatmak ya da şahitlik yapmak gibi meşru bir sebep olmadıkça, bir
müslümanda gerçekten mevcut olan kötü vasıfları bile anlatmaktan kaçınmalıdır.
Çünkü böylesi konuşmalar da gıybetten sayılır. Bilindiği gibi eğer söylenenler
o müslümanda yoksa o zaman bu sözler hem gıybet hem de iftira olur. Bütün bu
sözler mahkemede haklıyı haksız, haksızı da haklı çıkarmak için söylenmişse
daha da büyük bir önem kazanır, vebali daha da ağırlaşır.